Lata 1993 - 2002
Czwarta dekada istnienia Spółdzielni (nadal jako Nowotarskiej Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej) to dokończenie realizacji osiedli (os. Równia Szaflarska III i os. Równia Szaflarska IV) oraz przyjęcie do realizacji kilku budynków wykorzystujących istniejące puste tereny w dyspozycji Spółdzielni. Jest to również okres generalnej regulacji prawnej użytkowanych przez Spółdzielnię terenów. Następuje również wydzielenie się ze Spółdzielni drugiej innej spółdzielni tj. Spół- dzielni Mieszkaniowej im. W. Witosa w Nowym Targu obejmującej powstałe osiedle mieszkaniowe (domów jednorodzinnych i Małych Domów Mieszkalnych na os. Witosa. Postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Nowym Targu z dnia 30 kwietnia 1993 ro- ku sygn. akt. IC 96/93 orzeczony został podział i utworzenie Spółdzielni Mieszkaniowej im. W. Witosa w Nowym Targu z dniem 30 czerwca 1993r. – podział wpisano do rejestru dnia 4 sierpnia 1993 roku.
Upada koncepcja doprowadzenia gazu przewodowego do miasta i budynków wielorodzinnych w ramach Społecznego Komitetu Gazyfikacji Miasta Nowy Targ, który ulega rozwiązaniu a ciężar dalszego prowadzenia inwestycji spada na Gminę Miasto Nowy Targ. Wykonywane są główne ciągi gazowe, natomiast podłączenia budynków do sieci realizowane są głównie w rejonie „starego miasta” w celu obniżenia emisji niskiej. Do sieci gazowej podłączane są w Spółdzielni tylko nowe budynki wielorodzinne – przy ul. Podtatrzańskiej 47 i ul. gen. Sikorskiego 23. Dostosowanie wcześniej wybudowanych budynków do odbioru gazu (budowa instalacji gazowych) jest zbyt kosztowna, tym bardziej, że gaz byłby wykorzystywany głównie do celów bytowych (kuchenki gazowe), praktycznie bez możliwości wykorzystania gazu do celów podgrzewania wody w miejsce powszechnie stosowanych bojlerów elektrycznych.
Spółdzielcze budownictwo mieszkaniowe ulega zahamowaniu, natomiast na plan pierwszy wysuwają się remonty istniejących budynków i uzupełnienie infrastruktury. W połowie lat 90-tych ubiegłego wieku rozpoczyna się okres termomodernizacji budynków, obejmującej docieplenie ścian budynków i stropodachów oraz montaż zaworów termostatycznych wraz z głowicami. Zakończenie budowania nowych budynków zasilanych z kotłowni pozwala również na właściwą regulację przez MPEC sieci przesyłowych, co w połączeniu z termodernizacją i częściową wymianą istniejących węzłów hydroelewatorowych na wymienniki ciepła eliminuje w praktyce większość niedogrzewań i przemarzań mieszkań występujących wcześniej, szczególnie w budyn- kach z „wielkiej płyty”. Rusza również montaż liczników wody w budynkach i mieszkaniach, co pozwala na racjonalne rozliczenie zużycia wody w poszczególnych budynkach i mieszkaniach.
Końcem lat 90-tych MPEC montuje również w budynkach liczniki ciepła.
Nowe budynki projektuje się już z powrotem w technologii tradycyjnej, z wykorzystaniem lepszych materiałów, jednak wobec braku możliwości ich zasilania z sieci miejskiej c.o., zarówno ogrzewanie jak i uzyskiwanie ciepłej wody następuje z piecyków gazowych dwuobiegowych zainstalowanych w każdym mieszkaniu, a w przypadku nowych budynków niemieszkalnych stosuje się ogrzewanie elektryczne.
Do roku 1998 Spółdzielnia dokonuje też regulacji prawnej w księgach wieczystych prawie wszystkich terenów i następnie przystępuje do wykonywania podziałów geodezyjnych wyodrębniających działki budowlane pod poszczególnymi budynkami. Wejście w życie z dniem 24 kwietnia 2001 roku ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych zmieniającej całkowicie stosunki prawne w spółdzielniach mieszkaniowych nie jest specjalnym zaskoczeniem i Spółdzielnia w dużej mierze na takie uregulowania została przygotowana. Wydzielono także - w porozumieniu z Urzędem Miasta - część dróg z terenów osiedli i przekazano Gminie Miasto Nowy Targ jako drogi gminne (publiczne).
W tym czasie oddano do użytku budynki (w kolejności):
- rok 1993: ul. gen. Maczka 9, budynek handlowy Pl. Evry 1a oraz budynek handlowo-usługowy z wbudowanymi garażami
ul. Szaflarska 93d
ul. Szaflarska 93d
- rok 1994: budynek handlowo-usługowy z wbudowanymi garażami ul. Szaflarska 93c
- rok 1996: ul. Podtatrzańska 47
- rok 1997: zestawy garażowe przy Al. Solidarności i ul. gen. Sikorskiego (obok budynku nr 17)
- rok 1998: zestawy garażowe przy ul. gen. Sikorskiego (obok budynku nr 25) oraz przy ul. Podhalańskiej (obok budynku nr 8)
- rok 1999: zestawy garażowe przy ul. gen. Sikorskiego (obok budynku nr 1)
- lata 1998 – 2001: ul. gen. Sikorskiego 23
Łącznie 6 budynków, w tym 3 budynki mieszkalne wielorodzinne obejmujące 121 mieszkań oraz 3 budynki niemieszkalne. W ciągu tych kolejnych 10 lat wybudowano także 79 garaży wolnostojących i 12 wbudowanych w budynkach pawilonów handlo- wych oraz 8 garaży „blaszaków”.
Na koniec 2002 roku zasoby Spółdzielni obejmują 84 budynki wielorodzinne z 3.883 mieszkaniami i 7 lokalami użytkowymi wbudowanymi oraz 12 budynków niemieszkalnych i 304 garaże, w tym 8 garaży „blaszaków”.
Na docieplenie ścian budynków Spółdzielnia wykorzystuje jedynie własne środki finansowe. Powoli obraz szarych osiedli zaczyna się poprawiać, ponadto do roku 2002 uzyskano pozwolenia na budowę kilkuset miejsc postojowych dla samochodów w miejsce istniejących parkingów o wątpliwej jakości, stanie technicznym i wyglądzie, często wykonanych we własnym zakresie przez mieszkańców.
Czwarte dziesięciolecie to następujące zmiany personalne w Zarządzie Spółdzielni:
- Członkowie Zarządu:
Kazimierz Adamek do 1998
Cecylia Chochorowska od 1999
Lata 2003 - 2012
Piąta dekada istnienia Nowotarskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Nowym Targu to powrót do pierwotnej nazwy Spół- dzielni (w 2003 roku) oraz realizacja postanowień ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych, czyli dokonywanie przekształceń własnościowych i zmiana sposobu rozliczeń poszczególnych nieruchomości. Jest to także okres zakończenia inwestycji budowlanych – wybudowano tylko 1 budynek wielorodzinny oraz przygotowano koncepcję realizacji kolejnego, jednak zmiany ustawowe obowiązujące od 31 lipca 2007 roku wstrzymały tę inwestycję na czas nieokreślony.
Dzięki aktywności grupy członków Spółdzielni, Rada Miasta Nowy Targ udzieliła 85 % bonifikaty na wykup przez nowotarskie spółdzielnie mieszkaniowe terenów zagospodarowanych przez nie pod budownictwo mieszkaniowe i będących w użytkowaniu wieczystym tych spółdzielni.
Spółdzielnia dokonała na tej podstawie wykupu wszystkich terenów zabudowanych budynkami wielorodzinnymi i prawie wszystkimi budynkami garażowymi oraz kilku innych nieruchomości - ogółem ok. 24 ha za kwotę ok. 700 tys. złotych.
Dokonana wcześniej regulacja prawna terenów, wydzielenie geodezyjne poszczególnych zabudowanych nieruchomości oraz wykup terenów pozwoliły na realizację uprawnień członków do uzyskiwania praw odrębnej własności lokali w miejsce dotychczasowych spółdzielczych praw do lokali. Prawie wszystkie wymagane ustawowo uchwały Zarządu w tym zakresie zostają podjęte w 2003 roku i końcem tego roku rozpoczyna się zawieranie umów notarialnych.
Powstanie praw odrębnej własności lokali powoduje również całkowitą zmianę systemu rozliczeń kosztów w Spółdzielni.
Od 1 stycznia 2004 roku w miejsce dotychczasowej wspólnej gospodarki wprowadzono indywidualne rozliczanie każdej nieru- chomości.
Od 1 stycznia 2004 roku w miejsce dotychczasowej wspólnej gospodarki wprowadzono indywidualne rozliczanie każdej nieru- chomości.
Niekonsekwentne dokonywanie zmian w spółdzielczości mieszkaniowej przez rządzących krajem po 1990 roku - a szczególnie w 2007 roku, doprowadziło do nowych napięć, tym razem pomiędzy samymi członkami. O ile ułatwienia finansowe w uzyskaniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu czy prawa odrębnej własności w miejsce dotychczasowego spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu miałyby sens zaraz po 1990 roku, lub choćby do 1993 roku, tak aby wszyscy członkowie spółdzielni mieszkaniowych po 1990 roku wydatkowywali na ten cel podobne kwoty, taka zmiana tych zasad dopiero po 17 la- tach tj. od 31 lipca 2007 roku, bez rekompensaty przez budżet państwa wielokrotnie wyższych opłat poniesionych przez członków w latach 1990 - 2007 w praktyce zniszczyło ideę spółdzielczości. Zaczęły się również ujawniać spory i brak współpracy pomiędzy mieszkańcami poszczególnych budynków. Geodezyjne granice nieruchomości a tym samym własności, ujawniły brak zrozumienia wspólnych potrzeb i zasad dobrego sąsiedztwa. W niektórych przypadkach ujawniła się nawet zwykła złośliwość.
Powstanie odrębnych własności i rozliczania kosztów na poszczególne nieruchomości w części miało też dobre strony. Część członków wykazało znacznie większą świadomość własności i odpowiedzialności za tę własność. W wielu przypadkach znaczenie słów „moje” i „nasze” nabrało dobrego wydźwięku w miejsce dotychczasowego „ich” majątku, czyli niczyjego, które można niszczyć, bo zapłaci za to mityczna „Spółdzielnia”. Choć zrozumienie, że „Spółdzielnia” to członkowie a nie Zarząd wzrasta, to jednak obserwując minimalną aktywność członków na walnych zgromadzeniach (frekwencja rzędu ok. 1 - 2 %) i w wielu przypadkach nie mające żadnego sensu wpisy na forach internetowych, stwierdzić można, że albo jest tak dobrze (raczej mało prawdopodobne), albo poziom zrozumienia swych praw, odpowiedzialności i obowiązków przez członków jest nadal minimalny i najłatwiejszym wyjściem wydaje się bierność do czasu, gdy coś osobiście danemu członkowi zanadto nie dokuczy.
Nie poprawia tego stanu "gąszcz" przepisów ustawowych obowiązujących w tym zakresie, które wielu członkom wydają się nielogiczne i celowo wprowadzane przez "Spółdzielnię" im na złość.
Ustanawianie praw odrębnej własności do lokali przyniosło też członkom Spółdzielni wymierne straty finansowe. Choć odejście od wspólnej gospodarki finansowej dla jednych obniżyło koszty utrzymania mieszkań, dla innych oznaczała ponoszenie znacznie wyższych kosztów, szczególnie dla starszych budynków lub wyposażonych w dodatkowe urządzenia (pompy podnoszące ciśnienie wody czy windy). Umożliwiło również wyjście ze Spółdzielni znaczącej liczby obiektów użytkowych, które dokładały się do ogólnej puli uzyskiwanych przez Spółdzielnię środków finansowych.
Zmiany w obowiązującym prawie wprowadziły również dodatkowe komplikacje, gdyż ustanowienie w danej nieruchomości praw odrębnej własności do wszystkich lokali powoduje powstanie wspólnoty mieszkaniowej niezależnie od woli mieszkańców.
Tak musiała powstać wspólnota mieszkaniowa w budynku wielorodzinnym wybudowanym przy ul. Podtatrzańskiej, a zarazem ustalone zasady ustalania wysokości wymaganych wkładów mieszkaniowych i budowlanych pozbawiły praktycznie możliwości uzyskania własnego „M” przez tych kilku pozostałych jeszcze zarejestrowanych członków oczekujących.
W tym dziesięcioleciu oddano do użytku jeden budynek wielorodzinny:
- rok 2003: ul. Podtatrzańska 47E z 24 mieszkaniami
Piąte dziesięciolecie to następujące zmiany personalne w Zarządzie Spółdzielni:
- Prezesi Zarządu:
Rozalia Kryj do 2007
Jarosław Jakobiszyn od 2007
- Członkowie Zarządu:
Andrzej Piszcz do 2011
Piotr Paluszek od 2011
Na koniec 2011 roku zasoby Spółdzielni stanowią 84 budynki wielorodzinnych obejmujące 3.924 mieszkania o łącznej powierzchni 189.898,55 m2 (w tym 1.738 mieszkań wyodrębnionych, 2.091 mieszkań o statusie spółdzielczego własno- ściowego prawa do lokalu, 88 jeszcze o statusie spółdzielczego lokatorskiego prawa i 7 oddanych w najem), 60 lokali użytko- wych o powierzchni 5.806,94 m2 (w tym 12 wyodrębnionych, 22 o statusie spółdzielczego własnościowego prawa i 26 oddanych w najem), 304 garaże o powierzchni 4.980,10 m2 (w tym 68 wyodrębnionych, 225 o statusie spółdzielczego własnościowego prawa i 11 wynajmowanych) oraz lokale na potrzeby własne Spółdzielni (biura, warsztaty i Spółdzielczy Dom Kultury) o łącznej powierzchni 1.539,53 m2. Spółdzielnia zarządza także wspólnotą mieszkaniową powstałą z jej zasobów.
Spółdzielnia zrzesza 3.789 członków, a w zasobach mieszka ok. 10,5 tysiąca ludzi tj. 1/3 wszystkich mieszkańców miasta Nowy Targ.
Elewacje budynków mieszkalnych przestały straszyć szarością, praktycznie wymieniono na nową całą stolarkę (okna i drzwi) w częściach wspólnych budynków, jak również w praktyce wybudowano od nowa kilkaset miejsc postojowych dla samochodów.
Jedynie czego dotychczas jeszcze się nie udało to gruntowny remont dróg osiedlowych i budowa placów zabaw. Jednak wymaga to ogromnych nakładów finansowych i jeśli będzie to możliwe, rozpoczęcie prac związanych z remontami dróg i budową placów zabaw planowane jest od 2013 roku.
XXI wiek to również poprawa stosunków Spółdzielni z Gminą Miasto Nowy Targ, której władze zaczęły wreszcie zauważać, że Nowy Targ nie kończy się na Al. Tysiąclecia.
Miasto przeprowadziło m.in. gruntowny remont ulicy gen Maczka wraz z budową parkingów, ulicy Podtatrzańskiej z parkingami, ulicy Wojska Polskiego wraz z budową parkingów, ulicy Powstańców Śląskich, Alei Kopernika, w porozumieniu ze Spółdzielnią urządzony został Skatepark przy Al. Solidarności oraz powstaje plac zabaw obok budynku ul. Szaflarska 148.
Dobrym zwiastunem na przyszłość jest także podjęcie przez Miasto realizacji basenu miejskiego przy Placu Evry.
Czasy te, to także wprowadzenie wielu nowych technologii i zakończenie termodernizacji budynków mieszkalnych. W roku 2012 zostanie docieplony ostatni budynek, co przy jednoczesnych działaniach Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Spółka z o.o. związanych zarówno z modernizacją sieci przesyłu ciepła, jak i sposobu wytwarzania ciepła oraz postępującą modernizacją węzłów cieplnych w budynkach, pozwoliło na znacznie mniejszy wzrost kosztów ciepła dostarczanego do budynków niż gdyby te działania nie były wspólnie prowadzone.
Podsumowanie
Biorąc pod uwagę, że Nowotarska Spółdzielnia Mieszkaniowa nie powstała wprost ze zmiany nazwy Pracowniczej Spółdzielni Mieszkaniowej, a z połączenia dwóch równolegle istniejących spółdzielni mieszkaniowych o całkowicie różnych i odrębnych statutach, właściwym wydaje się datowanie powstania Nowotarskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na dzień rejestracji Statutu połączonych istniejących wcześniej spółdzielni mieszkaniowych tj. na dzień 23 czerwca 1962 roku, a tym samym jubileusz 50-lecia Spółdzielni przypada na rok 2012.
Na uwagę zasługuje też fakt, iż jubileusz Spółdzielni przypada w Międzynarodowym Roku Spółdzielczości ustalonym przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Oczywiście należy także uznać wielkie zasługi dla prekursorów spółdzielczości mieszkaniowej w Nowym Targu, którzy niezależnie w roku 1958 powołali do życia dwie pierwsze w Nowym Targu spółdzielnie mieszkaniowe, bez których obecne oblicze Nowego Targu nie byłoby możliwe.
W ramach osiedli wybudowano kilometry dróg osiedlowych, chodników i innej infrastruktury, w tym place zabaw, a w odróżnieniu od większości wspólnot mieszkaniowych w Nowym Targu, mieszkańcy budynków spółdzielczych utrzymują całą infrastrukturę osiedli z własnych środków finansowych.
Można mieć różne zdanie na temat działania, formy i zarządzania Nowotarską Spółdzielnią Mieszkaniową przez te kilkadziesiąt lat, ale w większości przypadków Spółdzielnia była taka, jakie obowiązywało prawo w tym zakresie, a na to ani spółdzielcy, ani Zarząd czy Rada Nadzorcza nie mieli już żadnego wpływu. Tym bardziej można pokusić się o stwierdzenie, że powstanie Spółdzielni miało znaczący i dobry wpływ na rozwój miasta Nowego Targu, jako całości i mimo, że od kilku lat podejmowane są przez posłów ponowne próby legislacyjne dążące do likwidacji spółdzielczości mieszkaniowej i otwarcia jak najszerszego rynku dla działalności developerskiej, to jednak zasług Spółdzielni w rozbudowie miasta i zapewnieniu własnego mieszkania tysiącom mieszkańców miasta nikt nie odbierze.
Na przestrzeni tych 50 lat Spółdzielnia przenosiła również kolejno swą siedzibę. Pierwsze biuro mieściło się w suszarni w budynku Al. Tysiąclecia 40, później przy ul. Zawadzkiego 25/13 (obecnie Powstańców Śląskich 13), Al. Tysiąclecia 38/1,3, a następnie w nowych budynkach przy Al. Kopernika 7 i 12 aż ostatecznie siedziba od 1993 roku znajduje się przy Al. Kopernikia 12, przy czym administracja i Zespół Konserwatorów znajdują się przy ul. Podtatrzańskiej 74.
Obecne zatrudnienie to mniej niż połowa osób pracujących w Spółdzielni 20 lat temu, a zarazem przez cały dziesięciolecia nadal prowadzona jest działalność społeczno-wychowawcza, głównie w oparciu o Spółdzielczy Dom Kultury.
Prowadzone zajęcia skierowane są zarówno do dzieci, młodzieży, jak i do dorosłych. Z zajęć tych korzysta ok. 500 osób tygodniowo, a za wizytówkę wskazać można wspierany od lat przez Spółdzielnię dziecięcy zespół regionalny „Mali Hyrni” wielokrotnie nagradzany na różnych festiwalach. Spółdzielczy Dom Kultury organizuje także wiele imprez, także we współpracy z innymi instytucjami, w tym miejskimi (Urząd Miasta Nowy Targ czy Miejski Ośrodek Kultury) i współpraca w tym zakresie zawsze bardzo dobrze się układała.
Dla poprawy bezpieczeństwa na osiedlach Spółdzielnia udostępnia lokal funkcjonariuszom Komendy Powiatowej Policji oraz wielokrotnie udostępniała swe budynki do ćwiczeń Państwowej Straży Pożarnej równocześnie starając się, aby współpraca z tymi jednostkami układała się jak najlepiej.
W roku 2012 Nowotarska Spółdzielnia Mieszkaniowa w Nowym Targu została wyróżniona tytułem "Geparda Biznesu 2011" oraz tytułem "Dobra Spółdzielnia 2012".
Nie sposób nie wspomnieć także o wielu działaczach ruchu spółdzielczego, w tym w szczególności poszczególnych Przewodniczących Rady Nadzorczej:
| Stanisław Kłos | od 1962 do 1963 |
| Kazimierz Wielgus | od 1964 do 1971 |
| Stanisław Maciąga | od 1971 do 1976 |
| Józef Borowicz | od 1976 do 1981 oraz od 1990 do 1991 |
| Konstanty Marcińczak | w 1981 |
| Wanda Tarasiewicz | od 1981 do 1986 |
| Tadeusz Piątek | od 1986 do 1989 |
| Stanisław Kowalczyk | od 1989 do 1990 |
| Józef Jodłowski |
od 1991 do 1996 |
| Kazimierz Trzaskowski | od 1996 do 2008 |
| Janusz Kawka | od 2008 |
Bez wkładu w rozwój i działalność Spółdzielni wszystkich członków Spółdzielni, członków Rady Nadzorczej i Przedstawicieli reprezentujących członków Nowotarskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na przestrzeni tych 50 lat oraz pracowników Spółdzielni, Spółdzielnia nie przetrwałaby tych 50 lat.
Nowy Targ, kwiecień 2012
Opracował:
Data utworzenia: 30.01.2014 11:46
www.nsmnt.pl