Lata 1973 -1982
Drugie 10 lat istnienia Nowotarskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Nowym Targu (już jako Nowotarska Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa) to dokończenie realizacji budynków po zachodniej stronie ul. Szaflarskiej (os. Równia Szaflarska i Równia Szaflarska II) oraz projektowanie i podjęcie budowy osiedli po wschodniej stronie ul. Szaflarskiej (os. Równia Szaflarska III). Okres ten to również podjęcie realizacji osiedla domów jednorodzinnych i tzw. MDM-ów na os. W. Witosa (os. Równia Szaflarska IV) oraz budowa budynków poza Nowym Targiem - na terenie Szczawnicy. Podjęcie szerokiej działalności budowlanej końcem lat 70-tych i początkiem lat 80-tych ubiegłego stulecia skutkowało także zmianami organizacyjnymi w samej Spółdzielni, a także powstawaniem budynków niemieszkalnych na potrzeby członków (jako infrastruktura osiedli) i samej Spółdzielni.
W 1975 roku powstało zaplecze remontowe i biura Spółdzielni (obecny budynek przy Al. Kopernika 7), w latach 1976 - 1978 pawilon handlowo-usługowy przy Al. Kopernika 12 wraz z Klubem osiedlowym (obecny Spółdzielczy Dom Kultury) oraz baza Zakładu Budowlano-Remontowego wybudowana w 1978 roku (obecna siedziba administracji Spółdzielni i Zespołu Konserwa- torów przy ul. Podtatrzańskiej 74).
Okres ten to również budowa dróg (zarówno miejskich jak i osiedlowych) i pozostałej infrastruktury osiedlowej (sieci uzbrojenia podziemnego jak i np. budowa kotłowni przy ul. Szaflarskiej, apteki i przychodni przy ul. Wojska Polskiego) realizowanej przez Miasto i inne państwowe jednostki oraz przez Spółdzielnię.
Zmiany w samej Spółdzielni skutkowały powstaniem jako jednostki wydzielonej Zakładu Budowlano-Remontowego (w roku 1980), przejęcia nadzoru nad działalnością inwestycyjną (w roku 1981) od Spółdzielczego Zakładu Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt" w Nowym Sączu i powołania własnej komórki Spółdzielni w tym zakresie oraz kolejne zmiany Statutu dostosowujące Spółdzielnie do obowiązującego prawa oraz zmiany zakresu terytorialnego działania Spółdzielni (np. postanowieniem Sądu Rejonowego w Nowym Sączu z dnia 21 września 1978 roku teren działania określono szczegółowo na teren miasta Nowy Targ i Szczawnica-Krościenko oraz teren gmin Biały Dunajec, Czorsztyn, Jabłonka, Łapsze Niżne, Nowy Targ i Ochotnica Dolna). Dodatkowo w latach 1976 - 1982 Spółdzielnia administrowała budynkami komunalnymi o łącznej powierzchni około 60 tysięcy m2, niezależnie od administrowania własnymi zasobami.
Zmienia się również technologia budowy, odchodzi system KDK, a pojawia się tzw. „wielka płyta” czyli OWT.
W tym czasie oddano do użytku budynki (w kolejności):
- rok 1973: ul. Wojska Polskiego 12, 16, 18
- rok 1974: ul. Wojska Polskiego 20, 22
- rok 1975: ul. Podtatrzańska 44, 46 oraz Al. Kopernika 7 - budynek niemieszkalny (wówczas siedziba administracji i Zespołu
Konserwatorów)
Konserwatorów)
- lata 1976-1978: Al. Kopernika 12 - pawilon handlowo-usługowy obejmujący 26 lokali użytkowych (w tym Klub Osiedlowy -
obecnie Spółdzielczy Dom Kultury)
obecnie Spółdzielczy Dom Kultury)
- rok 1978: ul. Podhalańska 6, 4, 2
- rok 1979: ul. Podhalańska 8, 12, 14, 20
- rok 1979: ul. Podhalańska 8, 12, 14, 20
- rok 1980: ul. Podhalańska 16, 18, 22, 24, 26, 28
- rok 1981: ul. Podtatrzańska 72, 70, 76, 68, ul. Wojska Polskiego 24 (zakupiony przez Spółdzielnię) oraz ul.Podtatrzańska 74 -
budynek niemieszkalny (Zakład Remontowo-Budowlany)
budynek niemieszkalny (Zakład Remontowo-Budowlany)
- rok 1982: ul. Podtatrzańska 78, 66, 64, 80
Łącznie w latach 1973 - 1982 oddano 32 budynki, w tym 29 budynków mieszkalnych obejmujących 1.627 mieszkań i 3 lokale użytkowe wbudowane oraz 3 budynki niemieszkalne.
Na koniec 1982 roku zasoby Spółdzielni to już 59 budynków wielorodzinnych obejmujących 3.101 mieszkań i 3 lokale użytkowe wbudowane oraz 3 budynki niemieszkalne
W ciągu tych 10 lat ilość budynków się podwoiła w stosunku do roku 1972, a ponad dwukrotnie wzrosła łączna powierzchnia mieszkań. Wzrost liczby budowanych mieszkań warunkowało także wprowadzenie preferencyjnych kredytów o niskim oprocentowaniu dla budownictwa spółdzielczego. Spółdzielnia jest też inwestorem zastępczym dla innych inwestorów, prowadząc w ich imieniu realizację budynków.
W 1979 roku rozpoczyna się realizacja budynków jednorodzinnych, a w 1978 roku, po wieloletniej przerwie rozpoczęto budowę osiedla „Połoniny” w Szczawnicy.
Tyle blaski, niestety występowały też cienie tego rozwoju. Koniec lat 70-tych i początek lat 80-tych ubiegłego wieku to początek kryzysu w budownictwie, szczególnie braki w materiałach. Szybko też okazało się, że system OWT nie nadaje się dla warunków Podhala, ale wyboru nie było. System został narzucony „od góry” i planowa gospodarka państwowa wymagała konkretnej liczby efektów budowlanych rocznie.
Największą bolączką było nabywanie terenów pod zabudowę. W odróżnieniu od lat obecnych pozyskiwanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe odbywało się na zasadzie przymusowych wywłaszczeń a naliczane właścicielom przez Skarb Państwa odszkodowania były śmiesznie małe i krzywdzące.
Rozwój osiedli powodował też powstawanie antagonizmów między rodowitymi nowotarżanami, a w większości napływowymi "blokowiczami". Aleja Tysiąclecia stała się linią graniczną podziału miasta, na tych "lepszych" (na północ) i na tych "gorszych" (na południe od Tysiąclecia). Niestety ten podział w wielu przypadkach utrzymuje się do dzisiaj.
Drugie dziesięciolecie to następujące zmiany personalne w Zarządzie Spółdzielni:
- Członkowie Zarządu:
Tadeusz Barbachen od 1974 do 1980
Ryszard Frączek od 1974 do 1979
Stanisłąw Guzik od 1979 do 1981
Czesław Ćwiertnia od 1981
Józef Borowicz od 1981
Lata 1983 - 1992
Trzecie 10 lat istnienia Nowotarskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Nowym Targu (nadal jako Nowotarskiej Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej) to dalsza realizacja osiedli (os. Równia Szaflarska III i os. Równia Szaflarska IV) oraz przyjęcie koncepcji realizacji os. Równia Szaflarska V według nowych technologii wykonania. W okresie tym nastąpiło również wydzielenie się ze Spółdzielni pierwszej innej spółdzielni tj. Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej „Połoniny” w Szczawnicy. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Nowym Sączu Wydział I Cywilny z dnia 8 grudnia 1984 roku, na podstawie uchwały nr 5 z dnia 11 czerwca 1983 roku Zebrania Przedstawicieli Członków Nowotarskiej Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko - Własnościowej w Nowym Targu oraz oświadczenia o celowości wydanego przez Centralny Związek Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego w Warszawie z dnia 24 września 1984 roku, wpisano podział Spółdzielni z dniem 30 czerwca 1984 roku poprzez wydzielenie i utworzenie Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej „Połoniny” w Szczawnicy.
Podział ten był przewidziany uchwałą nr 1 Zebrania Przedstawicieli z dnia 11 czerwca 1983 roku dokonującej stosownej zmiany Statutu Spółdzielni określającego nowy rejon działania Spółdzielni, jako teren Nowego Targu i Szczawnicy - do czasu powstania spółdzielni w Szczawnicy.
W latach od 1985 do 1989 oddane zostały do użytku 3 budynki w Szczawnicy na os. Połoniny (budynek nr 3 w 1985 roku, budynek nr 2 w 1986 roku i budynek nr 1 w roku 1989) realizowane już dla nowopowstałej Spółdzielni Mieszkaniowej w Szczawnicy w ramach inwestorstwa zastępczego. Nadmienić też należy, że ze względu na swe położenie i walory, w latach 70-tych w budynkach w Szczawnicy Spółdzielnia posiadała kilka pokoi gościnnych. Wykorzystany także został barak po zapleczu PBO „Podhale”, jako miejscowe biuro i siedziba konserwatora oraz dodatkowe 2 pokoje gościnne.
Rola i znaczenie Spółdzielni nadal rośnie, w zasobach spółdzielczych zamieszkuje już połowa mieszkańców miasta Nowy Targ. Rozwija się infrastruktura osiedli, w połowie lat 80-tych ubiegłego stulecia powstaje roku duży zespół handlowo-usługowy (obecne budynki na Pl. Evry) oraz w 1988 roku zostaje oddana do użytku Szkoła Podstawowa nr 11 (Spółdzielnia jest inwestorem zastępczym dla Miasta), przy Szkole zaprojektowany był basen (wykonano ławy fundamentowe – dalsze prace wstrzymano), projektowane jest przedszkole i żłobek oraz nowa przychodnia.
Dalsza projektowana rozbudowa osiedli na południe uzależniona jest od budowy pilotażowego budynku komunalnego w nowej technologii "Podhale" obok hali "Gorce" przy Al. Tysiąclecia. Wobec planowanych efektów mieszkaniowych Spółdzielnia rozpoczęła końcem lat 80-tych nabór nowych członków. Był to pierwszy nabór od 1984 roku, kiedy przyjmowanie nowych członków oczekujących ograniczono tylko do osób skierowanych przez zakłady pracy, które finansowały budowę mieszkań. Jednym z powodów podjęcia dalszej rozbudowy osiedli był nacisk kandydatów Młodzieżowej Spółdzielni Mieszkaniowej „Niwa”, która mimo istnienia od 1981 roku nie przystąpiła do budowy mieszkań. Decyzją centralnych władz spółdzielczych kandydaci do Spółdzielni "Niwa" (około 500) zostali skierowani do Spółdzielni i przyjęci, jako członkowie oczekujący.
W 1990 roku liczba członków oczekujących na mieszkania sięgała ponad 800 osób, czas oczekiwania na własne mieszkanie około 13 lat, liczba osób zamieszkałych 12.893, liczba osób zatrudnionych w Spółdzielni - 124.
W tym czasie oddano do użytku lub zakupiono budynki (w kolejności):
- rok 1983: ul. Podtatrzańska 82
- rok 1984: ul. Szaflarska 72, ul. gen. Sikorskiego 17, 15, 13 oraz pawilon handlowy Pl. Evry 2
- rok 1985: ul. gen. Sikorskiego 3, 7, 11 oraz pawilon handlowy Pl. Evry 1 i zestaw garażowy przy ul. Wojska Polskiego
- rok 1986: zakupiono ul. Szaflarska 144, 146, 148 i budynek użytkowy 146a oraz wybudowano ul. gen. Sikorskiego 1, 5 i
zestawy garażowe przy ul. Podhalańskiej
zestawy garażowe przy ul. Podhalańskiej
- rok 1987: ul. gen. Sikorskiego 19
- rok 1988: ul. gen. Maczka 3
- rok 1989: ul. gen. Maczka 1, ul. gen. Sikorskiego 31 oraz pawilon handlowy ul. gen. Sikorskiego 9
- rok 1990: ul. gen. Sikorskiego 25, 27, 29, pawilon handlowo-usługowy z wbudowanymi garażami ul. Szaflarska 97 oraz
zestawy garażowe przy ul. gen. Maczka i os. Witosa, ponadto budynek użytkowy ul. Powstańców Śląskich 9a
zestawy garażowe przy ul. gen. Maczka i os. Witosa, ponadto budynek użytkowy ul. Powstańców Śląskich 9a
- rok 1991: ul. Podtatrzańska 86 oraz zestawy garażowe przy ul. Podtatrzańskiej i ul. gen. Sikorskiego
- lata 1991-1992: ul. gen. Maczka 5
- rok 1992: ul. gen. Maczka 7 i ul. Podtatrzańska 84
Łącznie 30 budynków, w tym 24 budynki mieszkalne wielorodzinne obejmujące 733 mieszkania i 4 lokale użytkowe wbudowane oraz 6 budynków niemieszkalnych.
W ciągu tych 10 lat wybudowano także 189 garaży wolnostojących (w tym 6 powstałych w miejsce warsztatów) i 16 wbudo-wanych w budynku pawilonu handlowego.
W latach 1980 - 1992 oddano również do użytku 22 budynki mieszkalne jednorodzinne segmentowe oraz 5 budynków wielorodzinnych (MDM), w technologii tradycyjnej, na os. Witosa w Nowym Targu (165 mieszkań oraz lokal użytkowy, świetlica i pracownia plastyka).
Ogółem zasoby na koniec 1992 roku obejmują 108 budynków obejmujących 3.927 mieszkań, w tym 86 budynków wielorodzinnych z 3.835 mieszkaniami i 10 lokalami niemieszkalnymi wbudowanymi oraz 9 budynków niemieszkalnych.
W tym okresie nastąpiło spowolnienie ilości oddawanych budynków wielorodzinnych, natomiast powstała dodatkowa infrastruktura w postaci pawilonów handlowych i garaży. Zmiany ustrojowe w Polsce oraz zmiany w kredytowaniu inwestycji spółdzielczych i „szalejąca” na początku lat 90-tych ubiegłego stulecia inflacja zmieniły sposób finansowania w następnych latach powstających budynków, jak również doprowadziły do wielu napięć i podziału na „my” czyli członkowie Spółdzielni i „oni” czyli Zarząd.
Podział miasta na dwie części obejmujące: „stare miasto” na północ od Al. Tysiąclecia i „nowe miasto” na południe ugruntował się w pierwszych latach od powstania samorządu lokalnego. Lata 90-te ubiegłego stulecia, szczególnie za rządów pierwszych burmistrzów i Zarządu Miasta to lata ciągłych sporów i niechęci do Spółdzielni, co zaowocowało praktycznym zaprzestaniem jakichkolwiek inwestycji miejskich na południe od Al. Tysiąclecia. W konsekwencji nie udało się Miastu wykupić terenu pod budynek pilotażowy, a wykupionych terenów pod budowę nowych osiedli już Spółdzielni nie przekazano, proponując odkupienie w drodze przetargu. W tej sytuacji Spółdzielnia musiała odstąpić od planów budowy prawie 1.200 mieszkań dla członków oczekujących i skupić się na budowie już rozpoczętych inwestycji. Nie bez znaczenia pozostawał również fakt wycofania się inwestorów zewnętrznych z finansowania budowy mieszkań i lokali użytkowych.
Na żądanie władz Miasta zaprzestano budowy basenu przy Szkole Podstawowej nr 11 oraz odstąpiono od budowy przedszkola i żłobka. Na żądanie Zakładu Opieki Zdrowotnej odstąpiono od realizacji przychodni przy ul. Szaflarskiej, a gotowe projekty budowlane zwrócono inwestorom. Przeprojektować również musiano część budynków przy ul. gen. Maczka, w których przyziemiu miały znajdować się lokale użytkowe.
Budynki, które miały jeszcze zapewnione finansowanie ze „starych” kredytów udzielonych przed 1989 rokiem dokończono, natomiast budowa nowoprojektowanych budynków finansowana już miała być ze środków członków, ratalnie wnoszących środki w miarę postępu robót. W takiej sytuacji niemożliwe stało się dalsze budowanie mieszkań jako spółdzielczych lokatorskich i nowe mieszkania zaczęły powstawać jedynie w ramach spółdzielczych własnościowych praw do lokali.
Dodatkowe trudności sprawił fakt, iż wykorzystane w całości zostały rezerwy istniejących kotłowni i nie było już możliwości uzyskania zapewnienia dostawy ciepła do nowoprojektowanych budynków. Rozpoczęta, jako inwestycja centralna, budowa nowej kotłowni miejskiej wobec wycofania finansowania została przez Gminę Miasto Nowy Targ zarzucona i do dzisiaj jej nie podjęto.
Trzecie dziesięciolecie to następujące zmiany personalne w Zarządzie Spółdzielni:
| - Prezesi Zarządu: | |||||
| Józef Gajewski | do 1990 | ||||
| Adam Jung | od 1990 |
do 1991 | |||
| Rozalia Kryj | od 1991 | ||||
| - Członkowie Zarządu: | |||||
| Czesław Ćwiertnia | do 1989 | ||||
| Józef Borowicz | do 1986 | ||||
| Józef Cybulski | od 1986 |
do 1988 | |||
| Janusz Porosło | od 1988 | do 1990 | |||
| Alina Wrocławska | od 1989 | do 1992 | |||
| Marek Kopeć | od 1990 | do 1991 | |||
| Andrzej Piszcz | od 1991 | ||||
| Kazimierz Adamek |
od 1992 | ||||
1 2 3
Data utworzenia: 30.01.2014 11:26
www.nsmnt.pl